Vandaag start in de Senaat de rechtszaak tegen Donald Trump – een politieke rechtszaak waar vrijwel niemand meer op zit te wachten.
De Senaat moet oordelen over de uitspraak van het Huis van Afgevaardigden, dat Amerika’s 45e president verantwoordelijk is voor de gewelddadige opstand van 6 januari, met een bestormd Capitool en overleden politieagenten tot gevolg. Pas als de Senaat Trump veroordeelt, is hij echt afgezet.
Senatoren oordelen puur politiek – niet de bewijslast, maar de politieke weging is leidend.
Zo was het in de jaren negentig klip en klaar dat president Clinton onder ede had gelogen over zijn relatie met Monica Lewinsky. Een meerderheid van de senatoren vond deze leugen, hoewel bewezen onder ede, niet zwaar genoeg om de president naar huis te sturen. Clinton werd vrijgesproken.
De Senaat sprak Trump vorig jaar nog vrij van andere beschuldigingen waar het Huis hem wél voor veroordeelde, waaronder machtsmisbruik. Ook deze vrijspraak kende geen juridische grondslag. Nee, de strafzaak tegen de president was volgens de meeste Republikeinen een ‘circus’ of een ‘heksenjacht.’
Deze tweede rechtszaak tegen Trump verloopt ongetwijfeld niet veel anders. Om Trump af te zetten moeten 67 van de 100 senatoren hem schuldig bevinden. Hiervoor zijn minstens 17 Republikeinen nodig. Mission impossible. Maar liefst 45 van de 50 Republikeinse senatoren stemden zelfs tegen het überhaupt organiseren van de rechtszaak – het zou ongrondwettelijk zijn om een reeds afgezwaaide president met terugwerkende kracht uit zijn ambt te zetten.
Nu de stemming er toch komt, moeten ze kleur bekennen – straffen de Republikeinen Trumps gedrag af of niet? Of zoals de Democraten het verwoorden: zitten ze nog onder de plak of niet? Het is een van de redenen waarom de afzettingsprocedure überhaupt plaatsvindt.
Er is nóg een reden: een stemming die Trump verbiedt om zich in de toekomst nog kandidaat te stellen. Deze stemming vereist slechts de steun van 51 senatoren en is dus wél haalbaar. Het is echter de vraag of de Amerikaanse politiek zichzelf hiermee een plezier doet. Bepalen kiezers immers niet wie er wel of niet in het Witte Huis eindigt?
Ook Amerika’s 46e president zit niet op de rechtszaak te wachten. Biden heeft liever dat de senaat over zijn voorstellen vergadert dan over het lot van een reeds vertrokken voorganger. De president vraagt zijn oud-collega’s in de Senaat daarom om flexibel te zijn in hun vergaderstijl. Misschien kunnen ze ’s ochtends Trump behandelen, om zich vervolgens ’s middags over zijn coronasteunpakket te buigen? Het voorstel om Amerika’s infrastructuur te herbouwen, moet dan maar even wachten.
De Amerikaanse hoofdstad blijft in de ban van Trump. Hiermee is hij wellicht de enige die wél blij is met de rechtszaak.
Nou ja, Amerika’s media zijn dat ook. Nieuwszenders smullen van het politieke schaakspel – de afzettingsprocedure is immers goed voor de kijkcijfers.
Zo zijn we weer terug bij af: Trump als kijkcijferkanon. Wie weet waar dat allemaal toe kan leiden.